1980’ler Türkiye’de feministlerin ilk kez bir araya gelip toplanmaya başladığı yıllar. 1987 yılında Çankırı’da bir hakimin “karının sırtını sopasız karnını sıpasız bırakmamak gerek” gerekçesiyle bir kadının boşanma davasını reddetmesiyle kadınlar “Artık yeter!” diyerek 1980 darbesinin ardından düzenlenen ilk yürüyüş olan Kadınlar Dayağa Karşı Dayanışmaya Yürüyüşü’nü düzenledi. Bine yakın kadının katıldığı bu yürüyüşün ardından Dayağa Karşı Kampanya başladı. Bu kampanyanın sonuçlarından biri olarak 1990 yılında feminist hareketin ilk kurumu olan Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı kuruldu. Mor Çatı, aradan geçen 30 yıl boyunca hem kadın dayanışma merkezi ve sığınak hem de erkek şiddetinin önlenmesi konusunda geliştirdiği politikalar ile 40 binden fazla kadının şiddetten uzak bir hayat kurmasına destek oldu.
30. yılında yeniden “İyi ki varsın!” dediğimiz Mor Çatı yeni yaşını kutlamak için 2020 yılı boyunca bir dizi etkinlik düzenledi. #MorÇatı30Yaşında etiketi ile paylaşılan Değişim Mümkün videosunu ve Mor Çatı’nın 30. yılına özel yaptığı paylaşımı aşağıda bulabilirsiniz:
“Mor Çatı’nın kuruluşundan bu yana geçen 30 yıl boyunca kadınların mücadelesi sayesinde pek çok kazanım elde edildi. Kadına yönelik şiddetin kaynağı olan cinsiyet eşitsizliği görünür hale geldi, kadınların maruz kaldığı erkek şiddeti kamusal alanda yaygın bir biçimde tartışılmaya ve tepki görmeye başladı. Şiddete dair algı ve tanımlar değişti. Mücadele evlerden sokaklara, mahkeme salonlarından meclise kadar her alanda sürdü. Kadınlara yönelik ayrımcı maddelerin hukuk metinlerinden çıkarılması, kadınların lehine kanunlar oluşturulması, kadınlara yönelik şiddeti önlemek ve sonlandırmak için yasal değişiklikler yapılması, bu değişikliklerin uygulanması ve şiddete karşı yeni mekanizmalar üretilmesi için mücadele edildi. Yasalar değişti. Daha fazla kadın şiddetin adını koymaya, şiddetsiz bir hayat için adım atmaya başladı. Hayatlar değişti. Tüm bu değişim kadınların mücadelesi sayesinde gerçekleşti. Kadınlar hem sokaklarda hem kendi hayatlarında erkek şiddetine karşı mücadele ettiler, ediyorlar. 30 yıl boyunca 40 bin kadının yolu Mor Çatı’dan geçti. Bir nefes aldılar, bir karar aldılar, bir adım attılar. Birlikte, yan yana, kadın dayanışması ile güçlendiler. Değiştirmek için gücü birbirilerinde ve kendilerinde buldular. Umut ettiler, değiştirdiler. Şiddetten uzak bir hayatın mümkün olduğunu, değiştirmek için gücümüz olduğunu biliyoruz. 30. yılımızda Değiştirmek Mümkün diyoruz. Mücadelemiz uzun, kararlılığımız ve inancımız tam. Çünkü umudumuz ve gücümüz birbirimizden. Diyoruz ki birlikte cinsiyet eşitliği için mücadele ederek erkek şiddetinin olmadığı bir hayatı kurabiliriz. Biliyoruz, çünkü mümkün olduğunu 40 bin kadının hayatında gördük. Birlikte nice 30 yıllara, hayatı değiştirmeye!”
Ayrıca Mor Çatı’nın 30. yılında sanatçılar bir araya gelerek Mor Çatı’nın yanında olduklarını ve kadınların her gün maruz kaldığı sistematik şiddetin, ayrımcılığın karşısında durduklarını gösteren bir dayanışma kurdular. 8 Aralık 2020 – 8 Ocak 2021 tarihleri arasında Mor Çatı’nın sitesi üzerinden değerinin altında satışı yapılan eserlerden elde edilen gelir kadınların şiddetten uzak bir yaşam kurmasına destek oldu. “Mor Çatı için Sanat Dayanışması” kapsamında satışı yapılan eserlerden bazılarını aşağıda bulabilirsiniz.
Burçak Bingöl – Ana Tanrıça (2016)
CANAN – Şeffaf Karakol 100 (1997)
Zeyno Pekünlü – İsimsiz (2002)
İris Ergül – Lunatic Phases xxx (2014)
