Koronavirüs salgınıyla mücadele içinde olduğumuz bu günlerde alınacak tüm kararlarda toplumsal cinsiyet rollerinin dikkate alınması hayati önem taşıyor. Daha önceki salgın deneyimlerinde olduğu gibi bu salgının da toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini artıracağını biliyoruz. Bu nedenle, dünyanın her yerinde kadın örgütleri salgının toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı bir şekilde yönetilmesi, hazırlanan kriz planlarına ve alınacak tüm kararlara kadınların katılımının sağlanması yönünde çağrıda bulunuyor.
Bu çağrıların karşılık bulduğu bazı ülkelerden örnekleri sizin için derledik. Örneklerde de görüleceği gibi bazı ülkeler kadına yönelik şiddetle mücadele konusunda ek bütçeler ayırıyor ve karantina günlerine yönelik yeni uygulamalar ve mekanizmaları hayata geçiriyor Bazı ülkelerde şiddetle mücadele konusunda bilinçlendirme kampanyaları yapılırken bazı ülkelerde yasa değişiklikleri gündemde. Birçok ülkede kadınların doğurganlık haklarını desteklemeye yönelik önlemler alınıyor.
Kanada kadın sığınma evleri, cinsel saldırı merkezleri ve çocuk barınakları için toplam 50 milyon dolarlık destek paketi açıkladı. Avustralya Covid-19 krizi nedeniyle artan şiddeti önlemek ve mağdur kadınları desteklemek için 92 milyon dolarlık bir destek paketi hazırladı. Ayrıca adalet sisteminde karantina önlemlerine uyumlu yasa değişiklikleri yapmayı planladı. Fransa şiddet gören kadınların kriz döneminde kalabilmeleri için 20.000 gecelik otel rezervasyonunu destekleyen bir paketi uygulamaya koydu. Ayrıca, şiddet gören kadınlar için 200’ü aşkın süpermarkette başvuru/danışma standları açtı. Şiddete uğrayan kadının eczaneye gidip “maske 19” koduyla eczacının doğrudan yardım hattını aradığı uygulama hayata geçirildi. Bu yöntem İspanya ve İtalya’da uygulanıyor. İngiltere’de polis posta ve dağıtım görevlilerinin tanık oldukları veya şüphelendikleri hanelerde şiddeti bildirmelerini içeren bir uygulama başlattı. Çin’de şiddete karşı toplumsal farkındalık hedefleyen geniş çaplı dijital kampanyalar düzenlendi. Almanya’da yeni sığınma evleri açıldı, kadına yönelik şiddetten hüküm giymiş olanlar af yasası kapsamının dışında tutuldu.
Fransa’da medikal kürtaj süresi yedi haftadan dokuz haftaya çıkarıldı. Böylece gebeliğini sonlandırmak isteyen kadınlar telefon yoluyla doktorlarla iletişim halinde dokuz haftaya kadar medikal kürtaj uygulayabiliyor. İngiltere kürtaj kliniklerine gidemeyen ancak hamileliğini sonlandırmak isteyen kadınlar için medikal kürtaj uygulamasının telefon görüşmesiyle yapılmasına izin verdi. Hollanda’da kürtaj öncelikli tıbbı müdahale kapsamına alındı.
Almanya, İzlanda, Danimarka, Tayvan, Hong Kong, Yeni Zelanda, Finlandiya ve Norveç… Koronavirüsle mücadelede krizi daha başarılı yöneten bu ülkelerin ortak yanı ise gelişmişlik seviyelerinin yanı sıra kadın liderler tarafından yönetilmeleri.
Hawaii’den Feminist Ekonomik İyileşme Planı
Koronavirüs krizi sonrası tüm dünya ekonomik iyileşme planları üzerinde çalışırken, Hawaii kadınların özel ihtiyaçlarını dikkate alarak derin bir kültürel değişimi hedefleyen “feminist ekonomik iyileşme planını” gündeme getirdi. Hawaii ekonomiyi eski normale göre düşünmek yerine, toplumsal cinsiyet eşitliğini mümkün kılacak bir ekonomik sistemi hayata geçirmeyi planlıyor. Hawaii, ABD’nin tüm eyaletlerini ücretsiz bakım emeğinin yarattığı eşitsizliği odağına alan ve sosyal bakım altyapısının yeniden inşasını öngören bakım ekonomisine dayalı feminist ekonomik iyileşme planı oluşturma ve uygulama çağrısı yapıyor.
